W pierwszych trzech kwartałach zeszłego roku rynek nieruchomości handlowych wciąż adaptował się do rozwijającego się handlu on-line, który zaczął się dynamicznie rozwijać w czasie pandemii. Przyszłość niektórych centrów handlowych jest niepewna, jednak obiekty o mniejszym znaczeniu mogą w najbliższym czasie zniknąć z rynku.

Z analiz przygotowanych przez ekspertów Banku PKO wynika, że na koniec III kwartału 2023 roku zasoby nowoczesnej powierzchni handlowej wynosiły 12,7 mln metrów kwadratowych, z czego 1,76 mln metrów kwadratowych w samej Warszawie. Dane dotyczą obiektów o powierzchni najmu przekraczającej 5 tys. metrów kwadratowych.

Od początku zeszłego roku od końca III kwartału podaż wyniosła około 190 tys. metrów kwadratowych, a zasoby spadły o około 4 tys. metrów kwadratowych. W III kwartale roku z użytkowania wyłączono 137 tys. metrów kwadratowych, co jest najwyższym wynikiem od IV kwartału 2020 roku.

Zmniejsza się powierzchnia centrów handlowych

W okresie od stycznia do września 2023 roku powierzchnia centrów handlowych zmniejszyła się o około 165 tys. metrów kwadratowych, mimo że nowa podaż w tym okresie wyniosła około 61 tys. metrów kwadratowych. Obecnie łączna podaż powierzchni w centrach handlowych wynosi 10,12 mln metrów kwadratowych. W okresie od IV kwartału 2019 do końca III kwartału 2023 zmniejszyła się o 478 tys. metrów kwadratowych.

Ogólna powierzchnia handlowa w przypadku 15 najważniejszych lokalizacji przestała rosnąć w drugiej połowie 2019 roku. Szczyt na poziomie 8,12 mln metrów kwadratowych osiągnęła w III kwartale 2019 roku. Od tego czasu powierzchnia została zredukowana do 7,94 mln metrów kwadratowych.

Zrównoważona dystrybucja zasobów

Dystrybucja dostępnych zasobów od kilku lat utrzymuje się na podobnym poziomie. W przypadku terenów zurbanizowanych na 1 tys. mieszkańców przypada około 509 metrów kwadratowych nowoczesnej powierzchni handlowej. Na 1 tys. mieszkańców kraju ogółem jest to 331 metrów kwadratowych, przy czym trzeba mieć na uwadze, że w mniejszych miastach faktyczny poziom jest wyższy ze względu na obiekty o powierzchni poniżej 5 tys. metrów kwadratowych. W mniejszych miejscowościach to właśnie tego typu obiekty występują najczęściej, nie są jednak brane pod uwagę w analizie.

Dane za III kwartał 2023 roku pokazują, że największe nasycenie powierzchniami handlowymi występuje w Trójmieście i we Wrocławiu. W obu tych lokalizacjach na 1 tys. mieszkańców przypada około 700 metrów kwadratowych powierzchni handlowej. W aglomeracji warszawskiej mamy do dyspozycji około 660 metrów kwadratowych na 1 tys. mieszkańców, natomiast w Poznaniu dostępność powierzchni handlowych spadła z 700 do 630 metrów kwadratowych po zamknięciu CH Malta.

Pustostany utrzymują się na niskim poziomie

W 2010 roku współczynnik pustostanów dla 8 głównych miast wynosił 1,5 proc. i od tego czasu ich liczba powoli rośnie. Na początku powodem były strukturalne przeobrażenia branży handlowej. W ostatnich latach wpływ miały lockdowny i rozwój e-commerce. W porównaniu do światowych rynków krajowe centra handlowe dobrze zniosły okres pandemii.

Na koniec 2019 roku średni współczynnik pustostanów na 8 głównych rynkach wynosił 3,99 proc. W połowie 2023 roku wynosił 3,78 proc., co oznacza spadek o 21 punktów bazowych.

W przyszłości sytuacja nie powinna się znacząco zmienić. Wzrost liczby pustostanów będzie ograniczany poprzez kontynuację procesu wyłączania z użytku mniej znaczących obiektów.